Yi Jun: een Koreaans drama in de Wagenstraat

In 1907 werd in Den Haag de Tweede Internationale Vredesconferentie gehouden. Net als de eerste conferentie die hier in 1899 werd gehouden, waren vertegenwoordigers van de belangrijkste landen ter wereld naar Den Haag gekomen om verder te praten over het tegengaan van oorlog en het vergroten van de kans op vrede. De conferentie was nog maar net begonnen, toen de voortgang werd verstoord door de komst van drie Koreaanse diplomaten. Korea was niet uitgenodigd, maar de drie diplomaten waren toch gekomen om aandacht te vragen voor het lot van hun land. Korea stond namelijk op het punt een kolonie van Japan te worden. Koreaanse protesten tegen de Japanse bezetting waren niet succesvol geweest en deze reis was een laatste poging (en bijna een wanhoopsdaad) om de bezetting nog eens onder de aandacht te brengen van de machtigste landen ter wereld.

 

De Tweede Vredesconferentie was een vervolg op de eerste conferentie van 1899. Deze had wel tot de oprichting van het Permanente Hof van Arbitrage geleid, maar verder had de conferentie het wapengeweld in de wereld nauwelijks kunnen beperken. Vooral om het bezit van koloniën werd meer dan ooit oorlog gevoerd. Er was zelfs een ware race om het bezit van koloniën ontstaan. Groot-Brittannië voerde oorlogen tegen de nieuwe Zuid-Afrikaanse staatjes en ook andere westerse landen waren vanaf 1870 bezig om de laatste niet-gekoloniseerde stukken van de wereld te bezetten. Ook de anders zo zuinige regering van Nederland trok geld uit voor kostbare veroveringsoorlogen in de Indonesische archipel. Men was bang dat als Nederland Atjeh of Nieuw-Guinea niet zou inlijven, Engeland of Duitsland dat zouden doen. Om die landen voor te zijn lijfde Nederland verschillende Indonesische staatjes in en begon het de bloedige Atjeh-oorlog.

 

Kolonisatie van Korea

Het waren de westerse landen die deze koloniale oorlogen voerden. Van de Aziatische landen was alleen Japan in militair opzicht gelijkwaardig aan de westerse landen. En dit land deed mee in de race om de koloniën. Het naburige Korea was daar een van de slachtoffers van1. Korea lag tussen de drie grote landen Rusland, China en Japan. Van deze landen had Japan in Azië het sterkste leger.

In 1876 kreeg Japan bij het Verdrag van Vrede en Vriendschap al koloniale voorrechten in Korea. Japanse soldaten en handelaren die in Korea woonden of waren gestationeerd zouden door dit verdrag niet meer onder de Koreaanse wet vallen. Op 17 november 1905 ging Japan een stap verder en moest de Koreaanse regering een protectoraats-verdrag ondertekenen. Korea mocht geen eigen buitenlandse politiek meer voeren. Dit zou Japan voortaan doen. Ministers die weigerden dit verdrag te tekenen, werden onder dwang van de al aanwezige Japanse troepen vervangen. Japan had zich van te voren verzekerd van Westerse steun. Groot-Brittannië zag in Japan een bondgenoot tegen Rusland en liet dit toe. Japan had ook een geheime overeenkomst ('memorandum') met de Verenigde Staten gesloten. Japan kreeg de vrije hand in Korea en de Verenigde Staten mocht zijn gang gaan in de Filippijnen. Deze westers landen waren dus niet geneigd op te komen voor de onafhankelijkheid van Korea1a. Alleen Rusland steunde Korea, voorzichtig, omdat het in 1905 de Russisch-Japanse oorlog had verloren2.

Tweede Internationale Vredesconferentie

Rusland werd belast met de organisatie van de tweede vredesconferentie in Den Haag. Dat land had Korea ook uit willen nodigen en het land kwam zelfs voor op een officiële lijst van landen die een uitnodiging zouden krijgen (d.d. 9 april). Maar Nederland, dat het praktische uitvoerende werk bij de conferentie deed, stuurde Korea geen officiële uitnodiging. Vermoedelijk deed men dat niet door Japanse druk. De conferentie startte op 15 juni dus zonder Koreaanse delegatie.

Onverwachte komst van een Koreaanse delegatie

De Koreaanse keizer had het daar niet bij laten zitten, want terwijl de conferentie al begonnen was, arriveerde er eind juni toch een Koreaanse delegatie in Den Haag. Twee van de Koreaanse delegatieleden waren apart uit Korea vertrokken. Zij waren, zo onopvallend mogelijk, per trein door Rusland gereisd. Een derde delegatielid werkte in Sint-Petersburg op de Koreaanse legatie en reisde vandaar met zijn twee metgezellen, waarschijnlijk per trein, naar Den Haag.

Op welke dag de Koreanen in Den Haag aan kwamen is niet bekend, maar vermoedelijk op 27 juni. Ze probeerden immers op 29 juni als Koreaanse delegatie toegelaten te worden tot de vredesconferentie. Hoewel de Nederlandse kranten met veel plezier vermeldden dat hun komst de andere delegaties totaal verraste, was er in werkelijkheid geen sprake van een verrassing. In buitenlandse kranten was het gerucht van hun komst al verspreid3. Bij hun lange reis zullen de Koreanen buitenlandse hulp hebben gehad, bijvoorbeeld om af en toe wat geld op te kunnen nemen bij een bank.

Yi Jun, Yi Sang Sul en Yi Uijong

De drie Koreanen waren in eigen land mensen van aanzien. Ze heetten alle drie Yi. Yi Uijong (rechts op de foto) was de jongste, maar hij was vanwege zijn buitenlandse ervaring de voornaamste woordvoerder. Zijn vader was ambassadeur geweest in Washington en Sint Petersburg. Hij woonde nog steeds in Sint Petersburg. Hij had nog een tijd in Frankrijk gewoond, maar in 1906 wordt hij in een almanak vermeld als secretaris van de Koreaanse legatie in Sint Petersburg. Hij werd 'prins' genoemd en was familie van de Koreaanse keizer. Volgens de Nederlandse kranten sprak hij meerdere talen en was hij "cultivé", "un homme énergique, plein d´intense vitalité" en volgens een Nederlandstalige krant "een zeer sympathiek uitziend jongmensch, met gitzwart haar, gele kleur en veel van onze Javanen weg hebbend". Yi Sang Sul (midden op de foto) was vice minister-president geweest totdat hij tijdens de Japanse machtsgreep op 17 november 1905 was afgezet. Hij had een tijd in de gevangenis gezeten en was tenslotte gevlucht. Als vluchteling verbleef hij een tijd in Noordoost China, waar hij een Koreaanse school had opgericht. De derde man, Yi Jun, was rechter aan het hooggerechtshof geweest en was voorzitter van het Koreaanse Rode Kruis geworden. Hij was ook president van de Koreaanse Christelijke Jonge Mannen Vereniging en was christen4. De uitspraak van de naam Yi Jun is overigens ´Ie djoen´, die van Yi Uijong ‘Ie Wiejong.

De Koreanen in hotel De Jong in de Wagenstraat

In Den Haag kozen de drie Koreanen het eenvoudige hotel-café-restaurant De Jong aan de Wagenstraat 124 als onderkomen. In dit gebouw is nu het Yi Jun Peace Museum gevestigd 5. Minister van buitenlandse zaken De Beaufort schreef in zijn dagboek dat hij van de Koreanen een briefje kreeg met het verzoek om een onderhoud. Hij zocht hen persoonlijk op in Hotel de Jong, volgens hem een 'koffijhuis met logement van de 4de rang' waar een 'jongedame met niet al te puriteinse allures' zijn kaartje in ontvangst nam. In het gesprek kreeg De Beaufort de indruk dat de Koreanen daadwerkelijk vertegenwoordigers van de Koreaanse keizer waren. Hij had voor zijn bezoek overlegd met de Russische voorzitter van de conferentie. Deze had hem gezegd dat Rusland niets voor Korea kon doen. De Beaufort vertelde de Koreanen dat er nu eenmaal landen waren die door andere bezet werden. Hij noemde Beieren en Pruisen als voorbeeld. Volgens hem reageerden de Koreanen beleefd op zijn slechte nieuws.

Poging toegelaten te worden tot de conferentie

De Koreanen lieten zich niet afschrikken, want op zaterdagochtend 29 juni meldden ze zich onder leiding van Yi Uijong (de jongste) bij het secretariaat van de vredesconferentie. Dit secretariaat was gevestigd op Plein 23, in het op dat moment leegstaande voormalige Logement van Amsterdam. Daar werden ze echter niet binnengelaten. De president van de Vredesconferentie, de Rus De Nélidoff zal hen als bondgenoot wel hebben willen helpen, maar als voorzitter van de conferentie kon hij niets doen. Hij liet hen weten dat hij alleen delegaties kon ontvangen die een officiële introductiebrief van de Nederlandse regering konden laten zien. Het is niet duidelijk waarom de Koreanen niet waren uitgenodigd. Ze stonden wel op een eerdere lijst van deelnemers. Vermoedelijk waren ze onder druk van Japan van die eerdere lijst verwijderd6.

Koreaanse Manifest

De Koreanen hadden blijkbaar verwacht dat ze niet toegelaten zouden worden, want ze hadden een manifest opgesteld. Het document was keurig getypt op een schrijfmachine, maar de datum van 27 juni was met pen ingevuld. Vermoedelijk was het manifest in Sint-Petersburg getypt en was de datum ingevuld op de dag dat ze in Den Haag arriveerden. Het stuk was in het Frans, de diplomatentaal van die tijd. De Courrier de la Conference de la Paix, de krant die in de Franse taal dagelijks de conferentie versloeg, besteedde op 30 juni 1907 uitgebreide aandacht aan de komst van de Koreanen en aan hun manifest. De redactie van deze krant had duidelijk sympathie voor de Koreaanse zaak en liet Yi Sang Sul (de middelste op de foto) uitgebreid aan het woord. Yi hoopte op de onpartijdigheid van de afgevaardigden bij de conferentie en op een erkenning dat het Japanse optreden in Korea een schending van internationale conventies was. De Courier zou de komende weken meer pagina's aan de Koreanen wijden. Bovendien organiseerde hoofdredacteur William Stead lezingen in de Cercle International, waar zij hun verhaal konden doen. Deze sociëteit was net als de krant gevestigd aan de Prinsessegracht 6a.

Interview met Yi Uijong

Hoewel een aantal deelnemers aan de conferentie persoonlijk sympathie had voor de Koreaanse wensen, maakte het manifest geen officiële reacties los. De Courier publiceerde enkele dagen later, op 5 juli 1907, een interview met Yi Uijong (de jongste) in hun hotel in de Wagenstraat. Hoofdredacteur William Stead vroeg Yi eerst waarom hij met zijn onaangename aanwezigheid de rust van de conferentie komt verstoren. Yi antwoordde dat hij niet meer wil dan gerechtigheid: 'Ik kom van een ver gelegen land en hoop hier gerechtigheid te vinden'. Hij zag de conferentie als de hoogste autoriteit van de wereld, een soort Verenigde Naties. Yi verklaarde verder dat de uitsluiting van Korea onterecht was, omdat het Protectoraats-verdrag van 17 november 1905 ongeldig was. Dat verdrag was weliswaar ondertekend door een minister, maar die deed dit zonder toestemming van de keizer, hoogste autoriteit van Korea7.

Publiciteitsstrijd

De Koreanen kregen niet officieel toegang tot de conferentie, maar ze slaagden er wel in regelmatig in het nieuws te komen. Er ontstond een soort publiciteitsstrijd met de Japanners die de Koreanen wonnen. De Japanners verklaarden dat de drie Koreanen hun keizer niet vertegenwoordigden, maar dat ze deze actie op eigen houtje hadden opgezet. Hierop schreven de Koreanen in een 'Officieel Communiqué' dat hun geloofsbrieven wel degelijk echt waren. Alleen kon de keizer dit niet meer openlijk verklaren omdat Korea was bezet door een Japans leger. De ‘Courrier de la Conference de la Paix’ ging er vanuit dat zij hun keizer echt vertegenwoordigden. Dat ze inderdaad door de keizer werd gestuurd is door de recente ontdekking van een officieel keizerlijk document bevestigd8.

Lezing van Yi Uijong

Op 9 juli deden de Koreanen een laatste poging om in ieder geval de publieke opinie voor zich te winnen. Die avond gaf Yi Uijong (de middelste) voor een 'talrijk gehoor waaronder vele bekende persoonlijkheden' een lezing in de Cercle International. Dat was een sociëteit van de Stichting voor het Internationalisme aan de Prinsessesgracht 6a. Ook nu liet inleider William Stead duidelijk zijn sympathie voor de Koreanen merken. Hij stelde hen voor als 'als jonge lieden, die voor hun land hadden geleden en hun land liefhebben'. Vervolgens gaf hij het woord aan Yi (de middelste), die volgens de kranten zijn rede hield: 'vloeiend, maar met wat vreemd accent, in het Fransch en is bij sommige passages zeer hartstochtelijk'. Zijn ongetwijfeld idealistische gehoor was verdeeld over wat zij daaraan konden doen. De bekende Pieter Brooshooft, redacteur van de Locomotief, wilde een verklaring opstellen waarin het Japanse geweld in Korea werd veroordeeld, maar hij kreeg de meerderheid van de aanwezigen niet mee. De meeste aanwezigen wilden Japan niet als enige koloniale onderdrukker veroordelen, want veel westerse landen deden precies zoals Japan. De bekende vredesactiviste Bertha von Suttner vond dat alle sterke landen zich zouden moeten ontwapenen, niet alleen Japan. Men vond tenslotte een compromis in een verklaring waarin men hoopte dat de Koreaanse zaak zouden worden voorgelegd aan een internationaal tribunaal in Den Haag9. De aanwezigen zullen hebben vermoed dat deze wens nooit in vervulling zou gaan. De kans dat Japan hieraan zou meewerken was net zo klein als de kans dat andere landen hun kolonies zouden opgeven. Het proces van dekolonisatie kwam pas na de Tweede Wereldoorlog op gang.

Afzetting Koreaanse keizer

De Japanse reactie op het optreden van de Koreanen liet niet lang op zich wachten. Ze konden de Koreanen in Den Haag niet het zwijgen opleggen, maar ze konden wel ingrijpen in Korea. In de dagen die volgden plaatste de Haagsche Courant elke dag een bericht over het mogelijke gedwongen aftreden van de Koreaanse keizer10. Op 19/20 juli trad keizer Kojong tenslotte af en werd opgevolgd door zijn zoon. Het eerste edict van de nieuwe keizer beval de bestraffing van de drie Koreanen in Den Haag.

Overlijden van Yi Jun

De missie werd tijdelijk onderbroken toen Yi Uijong (de middelste), de feitelijke delegatieleider, afreisde naar Sint Petersburg. Zijn echtgenote die daar woonde was zwaar ziek geworden. Vermoedelijk pleegde hij meteen overleg met andere Koreanen die in het verzet zaten. Yi Uijong vertelde de Frankfurter Zeitung dat zijn vader in Sint Petersburg raadgever was van een geheim verdedigingscomité in Korea.

 

Yi Jun en Yi Sang Sul bleven achter in hotel De Jong in de Wagenstraat. Daar overleed vrij onverwacht Yi Jun. Op 17 juli meldde de Courrier de la Conference de la Paix 'tot ons grote verdriet .. het plotselinge overlijden van een van de Koreaanse afgevaardigden in Den Haag'. Yi Jun was op 14 juli 's avonds om zeven uur onverwacht overleden. Het bericht verscheen in verschillende kranten die niet alle dezelfde overlijdensoorzaak noemden.. Volgens de Courier was Yi Jun geopereerd aan een gezwel in de kaak en was hij daaraan overleden. De Residentiebode meende dat hij 'binnen weinigen tijd' was bezweken aan uitputting na een operatie aan een abces aan de wang. Het Haagsch Nieuwsblad schreef dat hij 'reeds eenige dagen ongesteld' was en dat hij in hotel De Jong aan een hartverlamming was overleden11.

Doodsoorzaak overlijden Yi Jun

De werkelijke overlijdensoorzaak valt bij gebrek aan medische gegevens niet meer te achterhalen. Dat Yi Jun zomaar aan een abces in de wang is overleden ligt naar onze huidige maatstaven niet voor de hand. Maar honderd jaar geleden lag dat anders. Mogelijk had hij last van een agressieve bacterie of had hij nog een andere ziekte die hem verzwakt had. Hij werd twee dagen na zijn overlijden door de jonge Yi Sang Sul en de eigenaar van het hotel naar de begraafplaats Nieuw-Eikenduinen gebracht. Daar werd hij tijdelijk in een grafkelder bijgezet, totdat duidelijk werd of de Japanners toestemming zouden geven om hem in Korea te begraven12.

Zelfmoord?

De Koreaanse delegatieleider Yi Uijong keerde zo snel mogelijk terug uit Rusland. Na zijn aankomst in Den Haag gaf hij in de Courrier de la Conference de la Paix een nieuwe lezing van Yi Juns overlijden. Volgens hem moest Yi Jun zijn gestorven van verdriet. Yi Jun had een ijzersterk gestel, dus hij kon volgens hem niet zijn overleden aan de gevolgen van een abces. Hij was overleden omdat hij verzwakt was door verdriet over Korea. Hij wilde niet verder leven. Hij had al dagen niets gegeten. Volgens hem waren Yi Juns laatste woorden: "Help mijn land. De Japanners zijn bezig om Korea te verwoesten"13. Toen dit in Korea bekend werd, zag men hem daar als held en martelaar.

De Koreaanse delegatieleider Yi Uijong keerde zo snel mogelijk terug uit Rusland. Na zijn aankomst in Den Haag gaf hij in de Courrier de la Conference de la Paix een nieuwe lezing van Yi Juns overlijden. Volgens hem moest Yi Jun zijn gestorven van verdriet. Yi Jun had een ijzersterk gestel, dus hij kon volgens hem niet zijn overleden aan de gevolgen van een abces. Hij was overleden omdat hij verzwakt was door verdriet over Korea. Hij wilde niet verder leven. Hij had al dagen niets gegeten. Volgens hem waren Yi Juns laatste woorden: "Help mijn land. De Japanners zijn bezig om Korea te verwoesten"13. Toen dit in Korea bekend werd, zag men hem daar als held en martelaar.

Op 10/11 augustus meldde de Telegraaf dat Yi Uijong zich op dat ogenblik zonder middelen van bestaan in New York bevond en dat hij daar misschien niet lang meer kon verblijven.

Vertrek

Na een kort bezoek aan de Verenigde Staten kwam Yi Uijong weer even terug in Den Haag. Daar werd op 5 september ´s ochtends Yi Jun op de begraafplaats Nieuw-Eikenduinen begraven. Bij de begrafenis werd een Koreaanse eredienst gehouden, geleid door een Koreaanse geestelijke die ook naar Den Haag was gekomen. De voorzitter van de Haagse Christelijke Jongemannenvereniging, mr. AE baron Mackaay was aanwezig en deze sprak ook enkele woorden. Yi Jun was immers voorzitter van de Koreaanse Christelijke Jongemannenvereniging geweest14. Hierna vertrokken de Koreanen naar Sint-Petersburg. Hun missie leek mislukt en hun land was praktisch onder Japans bestuur gekomen. Enkele jaren later werd het volledig ingelijfd door Japan.

Nasleep

Na het bezoek aan Den Haag werd Yi Uijong (de middelste) door een Japans gerechtshof in Seoul ter dood veroordeeld. Yi Sang Sul kreeg levenslange gevangenisstraf15. Nadat Korea na de capitulatie van Japan in augustus 1945 weer onafhankelijk werd, konden Koreanen openlijk belangstelling gaan tonen voor hun martelaar Yi Jun. Yi Jun bleef in Den Haag begraven totdat hij in 1963 naar Korea werd overgebracht en werd herbegraven16. De gemeentearchivaris H. Mensonides deed een diepgaand onderzoek naar wat er gebeurd was en ontdekte onder andere een foto van Yi Jun. Dat was een bijzondere vondst omdat er op dat moment nog geen andere foto’s van hem bekend waren.

Het voormalige hotel De Jong, waar Yi Jun overleed, werd gekocht door het Koreaanse echtpaar Kee-Hang Lee en Song Chang-ju. In augustus 1995 openden zijn in dit pand het Yi Jun Peace Museum, ter nagedachtenis aan Yi Jun. Met dit museum willen ze ook de vrede propageren. Op 13 en 14 juli 2007 organiseerden zij de herdenking van Yi Juns overlijden in Den Haag.

Yi Jun Peace Museum

Het adres van het museum is Wagenstraat 124/A. Het museum is gewoonlijk open van: ma - vrij: 10-17 uur en za: 10-16 uur. Het telefoonnummer is 070 - 356 25 10.

Verantwoording

Literatuur

• Duden, Alexis, Japan's Colonization of Korea. Discourse and Power, Honolulu 2005.

• Mensonides, H.M., ´Een Koreaans drama in Den Haag (in 1907)´, Jaarboek 1978 (van de Geschiedkundige Vereniging Die Haghe), pp 350-383.

Noten

1. Dit was Japan zelf al eerder overkomen, maar Japan paste zich snel aan het westen aan. Japanners bezochten onder andere in 1862 de Haagse metaalfabrieken Enthoven en De Prins van Oranje. Het wilde geen kolonie van een westers land worden en stuurde Japanse marineofficieren naar westerse landen om te leren; Zie ook Duden 51-54, 100-111, 127; Op 21 april 1913 deden de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk, Italie en Belgie afstand van hun exterritoriale rechten in Korea en droegen al hun officiële eigendommen over aan de Japanse gouverneur-generaal.

1a. Het zichzelf uitroepen tot keizer door de Koreaanse koning ligt in Zuid-Korea nogal gevoelig omdat de koning/keizer verweten wordt zich te weinig tegen de Japanners verzet te hebben. In (Engelse) teksten geschreven door Koreanen wordt de keizer daarom meestal aangeduid als 'koning'. Overigens worden er steeds meer bewijzen gevonden dat hij zich wel degelijk verzette, maar dat hij dat alleen 'achter de schermen' kon doen, omdat de Japanners de feitelijke macht in zijn land al bezaten. De bewijzen van zijn verzet liggen dus verstopt in archieven buiten Korea en zijn moeilijk te vinden. Zie bijvoorbeeld de JoongAng Daily en een artikel in Wikipedia.

2. De Russisch-Japanse oorlog duurde van 1904 tot 1905. Japan viel onverwacht aan en won de oorlog. Groot-Brittannië was bondgenoot van Japan.

3. Haagsche Courant, 23 juli 1907.

4. In een interview in het Vaderland van 5 september 1907 vertelt hij dat hij in vier jaar tijd niets vernomen heeft van zijn eigendommen in Korea en alleen door een geheimen dienst te Petersburg op de hoogte gehouden werd van de politieke gebeurtenissen aldaar. Yi Sang Sul, Yi Jun en Yi Uijong werden in die tijd in de kranten genoemd: Yi Sang Sul, Yi Tsjoume en Tyong Oui Yi. Zie: Haagsche Courant, 10 juli 1907, Courrier de la Conference de la Paix, 06 juli 1907, p. 1; Mensonides 364-365

5. Het adres is vermeld in de Courrier de la Conference de la Paix van 4 juli 1907. Volgens het bevolkingsregister was de hotelhouder Kersen Jacob de Jong, uit Gouda, 54 jaar, van beroep koffiehuishouder. Hij was getrouwd met Josephine Petronella Brentano Semenzanoot, ze hadden vier dochters en een zoon. In het adresboek van 1906-1907 is op dit adres nog Hotel Metropole van J. de Krijger gevestigd. In 1907-1908 wordt het in het adresboek voor het eerst vermeld als Hotel de Jong, Wagenstraat 124, 124a en 124b.

6. Bericht in Ochtendblad van Het Vaderland van zondag 30 juni 1907, ook in Avondpost 1 juli 1907 en Haagsche Courant van 2 juli 1907: 'Naar wij vernemen vervoegden zich aan het secretariaat van den president der Vredesconferentie eenige Coreanen, die bij den voorzitter protest wilden uitbrengen tegen de niet uitnoodiging van Corea ter Conferentie en andersdeels tegen de verkrachtiging der Coreaansche souvereiniteit door Japan. De deputatie had aan het hoofd Prins Tiying Chiyi, die vergezeld was van twee andere Coreanen. De President der Vredesconferentie deed hen weten, dat hij de deputatie niet ontvangen kon, aangezien hij geen andere deputaties tot zich kan toelaten dan die voorzien zijn van een officieelen introductiebrief van de Nederlandschen Regeering.'

7. Courrier de la Conference de la Paix, 06 juli 1907, p. 1.

8. Zie: http://www.pennfamily.org/KSS-USA/korean-on-stamp-4.htmlc; Courrier de la Conference de la Paix, 07 juli 1907, p. 2. De echte status van de Koreanen in Den Haag bleef lang onzeker, maar in 1993 ontdekte professor Kim Ki-Seok van de Seoul National University tijdens een onderzoek in de manuscriptencollectie van de Columbia University een brief uit 1906 geschreven door Kojong, de keizer van Korea, gericht aan negen Europese staatshoofden en de president van de V.S., met een protest tegen de Japan´se plundering van zijn land. In 1907 droegen zijn gezanten een vergelijkbare brief bij zich. Zie hiervoor Duden 7, noot 1; recent werd ontdekt dat de Koreanen op de Tweede Geneefse Conferentie van 1906 zouden ook al niet zijn toegelaten (volgens dr. A.C. Eyffinger op het International Symposium on Yi Jun Centennial Commemoration).

9. Courrier de la Conference de la Paix 9 juli 1907 op blz. 2 en 'Land en Volk' van dinsdag 9 juli; Mensonides 367.

10. Haagsche Courant 11 en 15 juli 1907 in Mensonides 364-365.

11. Courrier de la Conference de la Paix 17 juli op blz 3; Vaderland 15 juli 1907 avondblad; Haagsch Nieuwsblad 16 juli 1907; Residentiebode 17 juli 1907.

12. Residentiebode 17 juli 1907.

13. Courrier de la Conference de la Paix 18 juli 1907.

14. een lid van de Koreaanse legatie was met hem uit Sint-Petersburg gekomen, Yi Sang Sul en de Koreaanse geestelijke P.K. Yun, een 'jonge Koreaan, die aan de Harvard-universiteit in de godgeleerdheid studeerde', zie Vaderland 4 en 5 september 1907. Mr. A.E. baron Mackay was president der CJMV en lid van de gemeenteraad van ’s-Gravenhage.

15. Mensonides 382.

16. Mensonides 350-351.

 

Deze pagina is cookie-vrij.