Geschiedenis van Den Haag

Deze website gaat over de geschiedenis van Den Haag, met nadruk op het centrum van de stad. Verschillende pagina's gaan over het ontstaan van Den Haag, over de mensen die er woonden, gebouwen, straten, plekken en wijken en over gebeurtenissen die nogal eens nationale geschiedenis schreven.

Deze geschiedenissite wordt regelmatig, uitgebreid met nieuwe pagina's. Een overzicht van de verschillende onderwerpen vindt u bij Inhoud. Meer informatie over deze site vindt u hieronder.

 

 

Voor nieuwe boeken zie Literatuur over Den Haag.

Vandaag/deze week gebeurd in de geschiedenis van Den Haag

 

Op 11 juli 1905 vond op Zorgvliet een Internationaal Concours Hippique plaats. Tijdens de eerste steenlegging van de gebouwen van vliegveld Ypenburg in 1937 landde daar voor het eerst een vliegtuig. Het was een (De Havilland) Leopard Moth F.K.C met aan boord de heren H. Schmidt Crans en D.L. Asjes.

Op 12 juli 1929 werd "de eerste steen" gelegd van de Westbroekbank, die een herinnering moest zijn aan de ontwerper van het Westbroekpark.

Op 13 juli 1910 gaf de gemeenteraad toestemming om de Boorlaan te voorzien van electrische verlichting.

Op 14 juli 1907 stierf de Koreaanse verzetsheld Yi Jun in hotel De Jong in de Wagenstraat aan een infectie.

Op 15 juli 1933 werd de dansschool van Darja Collin geopend aan het Piet Heinplein nr. 6.

Op 16 juli 1913 werd in Den Haag de Vereeniging Hofwijck opgericht.

Op 17 juli 1935 werd het Zeemanshuis (Visschershavenweg 25) geopend en ingewijd.

Op 18 juli 1908 werden er draverijen gehouden op Houtrust. Op dezelfde dag in 1949 werd het structuurplan Dudok goedgekeurd door de Gemeenteraad.

Op 19 juli 1920 besloot de Gemeenteraad tot stichting van een complex “contrôle-woningen voor toezicht-eischende gezinnen."

Op 20 juli 1905 werd op Zorgvliet een behendigheidswedstrijd gehouden ter gelegenheid van de automobielweek te Scheveningen ('Semaine Automobile'). De bedoeling was om met een auto achteruit over planken over een sloot te rijden en vervolgens over een kronkelend parcours tussen vlaggetjes rijden, zonder deze om te werpen.

Op 21 juli 1930 werd 'Park Sorghvliet' voor het publiek opengesteld.

Op 22 juli 1896 begon de 's-Gravenhaagsche Stoombootdienst tot Vervoer van passagiers en Goederen' met lijndiensten. De maatschappij vervoerde personen en goederen tussen Den Haag en Delft. Op deze dag in 1926 werd het 200-jarig bestaan der Portugees-Israëlitische Gemeente herdacht. In 1960 werd op deze dag de Vereniging Kattenzorg Den Haag opgericht.

Op 23 juli 1932 werd het nieuwe gebouw van de O.L.V.E.H. (Onderlinge Levensverzekering Mij. Eigen Hulp) aan de Kortenaerkade geopend. De eerste steen was op 14 januari 1931 gelegd. Op dezelfde dag in 1935 besloot de gemeenteraad de markt te verplaatsen naar de Herman Costerstraat.

Op 24 juli 1946 vond het eeuwfeest plaats van de in Den Haag opgerichte St. Vincentiusvereeniging.

Op 25 juli 1733 vond een bijzondere plechtigheid plaats in het Haagse Bos. Er was een Engelse deputatie naar Den Haag gekomen om prins Willem IV te installeren als Ridder in de Orde van de Kousenband, ‘a Knight Companion of the Most Noble Order of the Garter’. De Oranjezaal (Huis ten Bosch) werd gekozen als eerbewijs aan Frederik Hendrik die eveneens ridder in deze orde was geweest (na Maurits die de eerste Oranje-stadhouder was geweest die deze eer te beurt was gevallen). Op die zaterdag, 25 juli, begaf de prins zich in een luisterrijke processie naar de Oranjezaal. Daar werd hij met veel ceremonieel in de Orde geïnstalleerd. Na afloop werd de prins op het buitenbordes toegejuicht door een toegestroomde menigte. De Oranjezaal werd nu in gereedheid gebracht voor het bijbehorende diner. Daar was ‘plenty of wine’, ook in het Haagse Bos. Op dezelfde dag in 1936 werd in de hoek van het plantsoen van het Frederik Hendrikplein een monument onthuld ter herinnering aan Albert Vogel.

Op 26 juli 1581 werd in Den Haag door de Staten-Generaal het Plakkaat van Verlaringe afgekondigd, waarbij de opstandige Nederlandse staten Filips II afzweren als landsheer. Op dezelfde dag in 1904 werd op begraafplaats Oud Eik en Duinen met grote plechtigheid de tijdelijke bijzetting plaats gehad van de te Clarens overleden maar in Nederland toen erg populaire oud-president van de Transvaalse Republiek, Paul Kruger.

Op 27 juli 1931 werd het Zuiderpark gedeeltelijk open gesteld.

Op 28 juli 1933 werd in opdracht van de burgemeester van het bureau van de NSNAP in de Amaliastraat de hakenkruisvlag en de bezem weggehaald.

Op 29 juli 1907 bezocht oliemagnaat Carnegie Den Haag. Hij was hier in verband met de plannen voor de bouw van een Vredespaleis, waarvoor spoedig de eerste spade in de grond zou worden gestoken. In 1902 arriveerden op deze dag op station Staatsspoor artsen en verplegers van het Nederlandse Rode Kruis uit Transvaal. Die waren de van Nederlanders afstammende Boeren gaan helpen, maar hadden twee jaar in Engelse krijgsgevangenschap gezeten.

Op 30 juli 1907 vond de eerste (symbolische) steenlegging voor het Vredespaleis plaats.

Op 31 juli 1907 werd de Haagse Schutterij "afgedankt". De vaandels werden het stadhuis binnengedragen en door de burgemeester in ontvangst genomen. Op de Koekamp vond nog een ceremonie plaats. In 1913 vond op deze dag een bijeenkomst van geheel andere orde plaats. In Huize Bino aan de Hooigracht vond de Internationale socialistische conferentie van neutrale landen plaats. In 1948 werd het 700-jarig bestaan van Den Haag als residentie gevierd.

 

Augustus

Op 1 augustus 1881 opende Panorama Mesdag voor het eerst de deuren voor het publiek.In 1909 voerde de Fransman Levfèbre op het Wassenaarse landgoed Persijn enkele vluchten uit met een "vliegmachine".

Op 2 augustus 1869 werd de Haagse ontdekkingsreizigster Alexandrine Tinne gedood in Libië.

Op 3 augustus 1902 kwam de ex-president van de Vrijstaat-kolonie om gezondheidsredenen naar Scheveningen. Hij verbleef in villa Norma. Op dezelfde dag in 1945 werd het Haagsche Bijzondere Gerechtshof ingesteld.

Op 4 augustus 1902 kwam de Boerengeneraal Lucas Meyer in Den Haag aan. Op dezelfde dag overleed landsschapsschilder Taco Mesdag, 72 jaar.

Op 5 augustus 1964 kwam het vierde eiland aan bij de Scheveningse pier.

Op 6 augustus 1902 arriveerde president Krüger van Transvaal op de Pro-Boeren Tentoonstelling in Scheveningen. Hij logeerde in villa Costa, de zomerersidentie van de Haagse bankier W. de Ridder. De Ridder was voorzitter was van de Haagsche Pro-Boer-Vereeniging.

Op 7 augustus 1923 vierde het RK Ziekenhuis Johannes de Deo aan het Westeinde het 50-jarig bestaan.

Op 8 augustus 1964 en de dag erna traden de Rolling Stones op in het Kurhaus.

Op 9 augustus 1821 werd het Genootschap Concert Diligentia opgericht, een vereniging waarvan de leden tegen betaling door de vereniging georganiseerde concerten bij konden wonen. Concert Diligentia was een voortzetting van het ontbonden Concert Harmonica. Het genootschap ging omstreeks 1941 over in de Vereniging Vrienden van het Residentieorkest.

Op 10 augustus 1653 vond tijdens de 1ste Engelse Oorlog tussen de Engelse en Hollandse vloot o.l.v. Tromp de zeeslag bij Terheijde plaats voor de kust van Scheveningen. De slag was geen Nederlandse overwinning maar de Engelsen hieven de blokkade van Nederland op. Admiraal Tromp sneuvelde.

Op 11 augustus 1955 werd het Meningkabause huis in het Haagse Bos herplaatst. Het wordt gebruikt als restaurant.

Op 12 augustus 1896 was het de 65-jarige gedenkdag van de overwinningen bij Leuven en Bautersem (Zuid-Nederland, nu België). Een stoet van o.a. 23 oud-strijders en de ruim 90-jarige wasvrouw van de Citadel van Antwerpen, wed. Schoenzetter, brengen in rijtuigen een krans naar het standbeeld van Willem II. Na afloop van de optocht werd hen een feestelijke maaltijd aangeboden.

 

Meer data verzamel ik in de Jaarkalender van Den Haag.

Jubilea en bijzondere momenten in de geschiedenis van Den Haag

In 2016

Op 5 december 1941 overleed in Hoenderlo oud-Hagenaar Dr. A.G. Kröller

In 2017

Op 21 juni 1942 werd ADO voor de eerste keer landskampioen van Nederland, door een 5-2- overwinning op A.G.O.V.V.

 

Waarom deze site?

Onze praktijk bevindt zich in het historisch centrum van Den Haag. Oude gebouwen trekken de aandacht en blijken vaak een interessante historie te hebben. Je woon- en werkomgeving wordt leuker als je de achtergronden kent en dat geldt zeker voor het centrum van Den Haag. Deze historische website begon met de geschiedenis van ons praktijkgebouw. Het gebouw was oorspronkelijk de eerste Haagse ambachtsschool. Daarna ontdekte ik dat de Nieuwe Haven vroeger een mooi haventje was en daarvoor gewoon een stuk weiland dat bij een klooster hoorde. Op de kop van de Nieuwe Haven woonde de beroemde componist Mozart, later woonde daar in de buurt een bekend staatsman, een bekende schilder en tegenover de oude Ambachtsschool woonde Blonde Dolly. De geschiedenis van Den Haag is ongelooflijk boeiend. Het fungeerde als 'hoofdstad' van ons land in de Gouden Eeuw, maar ook in andere perioden was Den Haag een belangrijke plaats. Goed beschouwd is het centrum van Den Haag eigenlijk één groot historisch museum van de politieke geschiedenis van ons land.

Geschiedenis van het centrum

Onderzoek naar het verleden is minder gemakkelijk dan het lijkt, want je schrijft over gebeurtenissen waar je zelf niet bij was. Boeken over vroeger blijken niet altijd even betrouwbaar te zijn, dus ik probeer zoveel mogelijk boeken te lezen over hetzelfde onderwerp. Ik gebruik alleen boeken waarin de schrijver vermeldt waar hij zijn informatie vond. Als je weet welke boeken een auteur heeft gebruikt, kun je inschatten hoe serieus hij het onderzoek voor zijn boek of artikel heeft gedaan. Naast een literatuurlijst met goede boeken zijn ‘noten’ belangrijk. Dat zijn de hooggeplaatste getallen in een tekst waarmee een schrijver verwijst naar aanvullende informatie, onder aan de pagina, of achteraan in het boek. Noten maken het lezen soms minder prettig, maar vaak geven historici in de noten aan waar ze hun informatie hebben gevonden. Je kunt de gegevens dan nakijken als je twijfelt aan de informatie.

 

Vervolgens controleer ik belangrijke feiten zoveel mogelijk in andere bronnen. De meest betrouwbare bronnen voor een geschiedenisverhaal zijn waarschijnlijk archieven, maar niet alles wat in een oud document staat is waar. Mensen schrijven vaak positief over zichzelf en minder positief over de tegenstander. Van heel wat mensen op deze pagina’s vond ik negatieve beschrijvingen die niet (allemaal) terecht waren. Mensen schrijven niet alleen negatief over (politieke) tegenstanders, maar ook over mensen die ze niet goed kennen, bijvoorbeeld mensen uit een andere klasse. In de negentiende eeuw wordt over arbeiders en hun families vaak niet zo positief geschreven. Arbeiders zouden lui zijn, geen verantwoordelijkheidsbesef hebben, drankzuchtig en hun kinderen niet opvoeden. Je leest slechts zelden dat arbeiders toen heel hard moesten werken voor een heel laag loon, onder slechte of levensgevaarlijke werkomstandigheden.

 

Op deze pagina’s schrijf ik niet over feiten waarover geen informatie is. U zult hier dus niets vinden over een grafelijk jachtslot of over een duinmeer dat een voorganger van de Hofvijver zou zijn geweest. Over geen van beide bestaat enige informatie. Het jachtslot is een theorie die tot nu toe niet bewezen is, maar best waar kan zijn geweest. Het duinmeer heeft voor zover bekend nooit bestaan. Van veel gebeurtenissen zal de ware toedracht overigens nooit te achterhalen zijn. Uit geen enkel archiefstuk valt met zekerheid te achterhalen waar Aleid van Poelgeest is vermoord. Uit latere bronnen kun je concluderen dat dit waarschijnlijk niet de Plaats was, maar misschien wel het Plein. Een leuk verhaal over een speurtocht naar een historische waarheid vond ik op in dit artikel op www.denhaagdirect.nl

Onderwerpen

De onderwerpen op de site zijn maar een kleine greep uit de onderwerpen die ik interessant vind. Er zijn tientallen mensen, onderwerpen, straten of huizen waar ik eens over wil schrijven en ik stuit regelmatig op nieuwe boeiende onderwerpen. Een aantal mensen helpt bij het verzamelen van informatie. Vrijwel alle ansichtkaarten op de website komen bijvoorbeeld van Lud Fischer.

Werkwijze

Hoewel ik de website zo probeer te schrijven dat iedereen het verhaal kan begrijpen komen er soms woorden in voor die niet iedereen meteen zal begrijpen. Niet iedereen weet wat een 'baljuw' is of wat er met het ‘gewest Holland’ wordt bedoeld. Om het verhaal leesbaar te houden heb ik de uitleg over deze begrippen geplaatst op de pagina Woordenlijst en begrippenlijst van de Haagse geschiedenis.

 

Korte inhoud van de website

Ik ben ooit begonnen met de geschiedenis van de Nieuwe Haven. Daar bevindt zich immers mijn werk. Dat stuk werd zo lang dat stukjes over het Dierenasiel en Blonde Dolly op de laatste en derde pagina bevinden. Het Dierenasiel bevond zich in de Nieuwe Haven en Blonde Dolly woonde tegenover mijn praktijk.

Hierna wilde ik wat schrijven over de Rivierenbuurt, maar toen ik daar een tijd mee bezig was ontdekte ik dat het verstandiger was om eerst wat te lezen over de voorgeschiedenis van de buurt. Wat was er vroeger, wie woonden daar toen? Ik ben toen eerst begonnen met het ontstaan van Den Haag: de Prehistorie, de Romeinse tijd en de Germaanse tijd.

Den Haag ontstond in de tijd van de graven van Holland. Over deze periode heb ik aparte pagina's over Floris IV, Willem II en Floris V. Het ontstaan van het Binnenhof en het dorp Die Haghe zijn ook aparte pagina's geworden.

De eerste uitbreiding in de tijd van de graven van het Henegouwse huis is het volgende project waar ik nog mee bezig ben.

Met het verhaal van de Henegouwse graven ben ik ruim een jaar bezig geweest en daarom vond ik het leuk om tussendoor weer eens een andere pagina te schrijven. Er zijn onderwerpen genoeg die interessant zijn. In de Wagenstraat is een museum dat al langer mijn aandacht trok, maar in 2006 ontdekte ik dat dit museum in 2007 een droevige gebeurtenis te herdenken had. Dat leidde tot het verhaal over de Koreaan Yi Jun en enkele aansluitende verhalen over de achtergrond van het bekende thema dat Den Haag de Stad van Vrede en Recht is.

Daarna heb ik onderzoek gedaan naar andere onderwerpen. In 2006 was het tweehonderd jaar geleden dat Den Haag van Lodewijk Napoleon stadsrechten kreeg. Dat werd niet gevierd en dat bleek terecht zoals blijkt uit het verhaal over de vraag of Den Haag stad of dorp is.

Tussen de bedrijven door lees ik ook veel over mensen die in Den Haag hebben gewoond. Een enkele keer schrijf ik er dan meteen een stukje over. Het eerste was over Mozart. Toen ik uit nieuwsgierigheid naar Mozart een vakantie in Zuid-Duitsland en Oostenrijk doorbracht kwam ik ook in Straubing voor wat informatie en foto's over het leven van Albrecht van Beieren. Tenslotte kreeg ik door toeval ook een keer een boek over Aleid van Poelgeest in handen en wilde meer over die moordzaak weten. Ook nu weer bleek dat veel wat er geschreven is niet klopt met de waarheid. Een andere beroemde moord is die op de Gebroeders De Witt.

Oorspronkelijk ben ik met deze site begonnen vanwege een stadswandeling. Ik wilde meer informatie over de geschiedenis van Den Haag. Recent ben ik opnieuw informatie gaan verzamelen voor een nieuwe stadswandeling. Ik ben dus ook pagina's gaan schrijven over straten, de huizen daarin en de bewoners ervan. Het gaat in de eerste plaats natuurlijk om het Binnenhof en het Buitenhof, maar andere interessante straten zijn natuurlijk de Kneuterdijk, de Plaats en het Plein. Het Lange Voorhout en de Lange Vijverberg komen nog. Over het Rabbijn Maarsenplein en de Joodse buurt had ik al iets. Ik heb al wel iets over de Herengracht en het Rijswijkseplein. Dat plein hoort niet bij de stadswandeling.

Tenslotte heb ik stukjes over wijken die ik regelmatig aanvul: Rivierenbuurt, Binckhorst en de Stationsbuurt

, Wijnhavenkwartier.

Veel pagina's zijn nog in bewerking of nog niet helemaal af. Dat komt omdat het maar een hobby is.